Pracownik przyszłości
dr Grażyna Spytek-Bandurska – Ekspert Federacji Przedsiębiorców Polskich
Przemiany gospodarcze i społeczne, hegemonia neoliberalnych polityk, postępująca globalizacja, intensywny rozwój technologii informacyjnych i telekomunikacyjnych, robotyzacja i algorytmizacja, wzrost znaczenia usług i opieranie się na wiedzy, kształtowanie się społeczeństwa informacyjnego wymuszają zmiany w sferze zatrudnienia.
Pojawiają się nowe oczekiwania wobec zasobów pracy. Następuje inne postrzeganie pracownika, który staje się podmiotem aktywnie i ofensywnie uczestniczącym w rozwiązywaniu problemów i kreowaniu rzeczywistości. Cechą współczesnego zatrudnienia przestaje być bezpieczeństwo, a staje się elastyczność, której konstrukcja powinna spełniać wymogi dobrej pracy i sprzyjać samozadowoleniu. Istotne jest minimalizowanie wszelkich kosztów społecznych i dbałość o dobro wspólne rozumiane jako godzenie interesów zarówno pracodawców, jak i pracobiorców. Newralgicznym zasobem współczesnego przedsiębiorstwa staje się wiedza. Stąd posiadający ją personel zajmuje centralną pozycję w strukturze kapitału ludzkiego, ponieważ generuje on największy przyrost wartości rynkowej przedsiębiorstwa. Przyszłość kreują pracownicy kluczowi, menedżerowie procesów wiedzy, dojrzali specjaliści, obiecujące talenty. Ich atutem jest samodzielność i odpowiedzialność. Wykazują postawę zaufania i lojalności wobec pracodawcy jako przejaw szczególnych kompetencji, które są niezbędne w gospodarce opartej na wiedzy.
Coraz częściej podkreśla się, że przyrost wartości dodanej i poprawa jakości życia jest efektem pracy umysłowej, a nie wytwórczej. Ważne jest umiejętne wykorzystywanie ludzkiego know-how we wszystkich dziedzinach aktywności gospodarczej. Następuje przejście od pracy zorganizowanej, wyznaczanej często różnymi granicami (pochodzeniem, miejscem zamieszkania) do możliwości nieograniczonego działania, wolności, ale też odpowiedzialności za swój los, gdzie najważniejsze są osobiste zdolności i zasługi. Tworzą się organizacje wiedzy mające charakter wirtualny (niewidzialny), o zasięgu globalnym, pozbawione tradycyjnej struktury, szybko reagujące na bodźce zewnętrzne. Ich funkcjonowanie zależy od postaw pracowników, zwłaszcza znajomości samych siebie, tolerancji i umiejętności komunikacyjnych, aby mogli łączyć się w zespoły celem realizacji wspólnych przedsięwzięć. Ważna jest osobowość, która przestaje być prywatną sprawą każdego człowieka (jak to było w przedsiębiorstwach mechanistycznych) i zaczyna nabierać zupełnie innego wymiaru stając się pilną potrzebą ekonomiczną. Zasadniczą rolę zaczyna odgrywać zespół umiejętności osobistych i społecznych czyli wiedza i kompetencje praktyczne dotyczące sprawności intelektualnej (uczenie się, myślenie systemowe, pobudzanie intuicji i kreatywności), zarządzania samym sobą (panowanie nad emocjami i zasobami, jak: stres, czas, dokonywanie wysokiej samooceny), komunikowania się z innymi ludźmi i współpracy grupowej, szybkiego dostosowywania się do nowych warunków (zawodowych, geograficznych, kulturowych), funkcjonowania w świecie zagrożeń cywilizacyjnych, czego przykładem jest pandemia COVID-19 i popularyzacja pracy zdalnej jako atypowej formy zatrudnienia potwierdzającej zmianę paradygmatu pracy. Umiejętności zawodowe przyszłego pracownika powinny odpowiadać postępowi w obszarze komputeryzacji, automatyki, cybernetyki, elektroniki, informatyki, gdzie kluczową rolę odgrywają technologie związane z pozyskiwaniem, gromadzeniem, przetwarzaniem i przesyłaniem informacji. Nowym wyzwaniem staje się akceptacja i znajomość sztucznej inteligencji, umiejętność współpracy z robotami.
Pracownik przyszłości tworzy nową i osobliwą klasę profesjonalistów, subpopulację jednostek autonomicznych, dla których atutem jest mobilność i elastyczność działania. Nie toleruje on rozkazodawstwa i kontroli, reprezentuje wysoki poziom wiedzy specjalistycznej, ezoterycznej, niepowtarzalnej, posiada predyspozycje, aby pełnić rolę innowatora, lidera, mentora.
Dodaj komentarz